Compromis en akte: wat is het verschil en hoe werkt een optie op vastgoed?

Wanneer je beslist om een woning of appartement aan te kopen, komen er verschillende juridische stappen aan bod die vaak tot verwarring leiden. Wat betekent een optie precies? Wat gebeurt er wanneer je een compromis tekent? En wanneer wordt de notarisakte opgesteld? In dit artikel leggen we het helder uit. We focussen op het verschil tussen compromis en akte, met aandacht voor wat een optie op vastgoed inhoudt en wanneer alles juridisch bindend wordt.

Wat houdt een optie op vastgoed in?

Een optie op vastgoed is een afspraak waarbij de verkoper belooft het pand gedurende een beperkte periode niet aan iemand anders te verkopen. Het geeft jou als kandidaat-koper de tijd om bijvoorbeeld financiële of juridische checks te doen, zonder dat je direct moet intekenen. Belangrijk om te weten:

• Een optie is niet bindend, tenzij anders schriftelijk bepaald.
• Er is doorgaans geen aankoopverplichting.
• De duurtijd is vaak kort (vb. 1 tot 7 dagen).
• In sommige gevallen wordt een optie vergezeld van een kleine vergoeding.

Een optie biedt dus rust om een weloverwogen beslissing te nemen, zonder meteen te moeten tekenen.

Wat betekent het om een compromis te tekenen?

Het compromis – ook wel “onderhandse verkoopovereenkomst” genoemd – is de stap waarbij verkoper en koper juridisch akkoord gaan over de verkoop. Zodra het compromis getekend is, ben je gebonden aan de aankoop. Wat je best weet over het tekenen van een compromis:

• De prijs en voorwaarden liggen definitief vast.
• Meestal worden opschortende voorwaarden opgenomen (bv. verkrijgen van een financiering).
• Er wordt vaak een voorschot betaald, doorgaans 10% van de aankoopprijs.
• Vanaf dit moment geldt een wettelijke 4-maanden termijn waarbinnen de notariële akte moet ondertekend worden.

Het compromis is dus juridisch bindend, maar de effectieve eigendomsoverdracht en het overhandigen van de sleutels gebeurt doorgaans pas bij de akte.

Wat is de notarisakte en wanneer volgt die?

De notarisakte is de officiële akte die door de notaris wordt opgesteld en bij het hypotheekkantoor wordt neergelegd. Op dat moment word je effectief eigenaar van het pand en wordt dat tegenstelbaar aan derden.

Belangrijke kenmerken van de notarisakte:

• Moet uiterlijk 4 maanden na het compromis worden ondertekend.
• Bevat definitieve juridische en administratieve gegevens (kadastraal nummer, hypotheek, stedenbouwkundige informatie…).
• Na ondertekening volgt de eigendomsoverdracht en betaling.
• De notaris zorgt voor registratie bij de overheid.

Vanaf de akte is de verkoop officieel en onherroepelijk.

Het verschil tussen compromis en akte

Wanneer je een woning koopt, passeer je drie duidelijke stappen. Elke stap heeft een andere juridische waarde én een ander doel. Het begint allemaal bij een optie op het vastgoed. Dat is nog niet bindend, maar geeft je wél even ademruimte: je reserveert het pand tijdelijk zodat je in alle rust een finale beslissing kunt nemen.
Zodra beide partijen akkoord zijn, volgt het compromis. Vanaf dit moment is de verkoop juridisch bindend. De afspraken liggen definitief vast, en zowel koper als verkoper engageren zich officieel. Dit is dus hét kantelpunt in het aankoopproces.
De finale stap is de notariële akte. Die moet uiterlijk vier maanden na het compromis verleden worden. Op dat moment gaat het eigendom wettelijk over naar de koper. Je staat dan officieel ingeschreven als nieuwe eigenaar en de aankoop is volledig afgerond.

Praktische tips voor kopers

De notarisakte is de officiële akte die door de notaris wordt opgesteld en bij het hypotheekkantoor wordt neergelegd. Op dat moment word je effectief eigenaar van het pand en wordt dat tegenstelbaar aan derden.

• Vraag vooraf duidelijke informatie over de looptijd van een optie.
• Laat het compromis nalezen.
• Plan tijdig een afspraak bij de notaris.
• Controleer of financiering rond is vóór het tekenen van het compromis.
• Hou rekening met notariskosten en registratiekosten.

Een goede voorbereiding helpt je om juridische verrassingen te vermijden en met vertrouwen de aankoop te finaliseren.

Wil je zeker zijn dat je geen cruciale stappen mist bij de aankoop van nieuwbouwvastgoed? Lees onze andere vastgoedtips